De geschiedenis van de buxus is in veel opzichten verbonden met de geschiedenis van de vormsnoei. In de Romeinse tijd werd deze plant namelijk al gebruikt om in opvallende vormen te snoeien. Toen hadden de tuinmannen al door dat de buxus een aantal eigenschappen heeft die hem ideaal maken voor de vormsnoei. De geschiedenis van de buxus gaat dus verder terug dan die van veel andere haagplanten die we vandaag de dag in de tuin gebruiken.
Buxus sempervirens
Door de jaren heen werd de buxus altijd geassocieerd met tuinen van mensen die op stand leefden. Zo stond hij in veel kasteel- en paleistuinen. De buxus is echter een hele makkelijke haagplant die vrijwel overal groeit. Zo kan de buxus iedere tuin een beetje luxer maken.
Buxus en de geschiedenis van de vormsnoei
Iedereen die een beetje aandacht aan de plant besteedt, merkt vroeg of laat hoe geschikt deze plant is voor de vormsnoei. De buxus groeit uitzonderlijk langzaam; in sommige gevallen zelfs maar 10 centimeter per jaar. Als je een buxus in een bepaalde vorm snoeit, zal hij deze vorm dus heel lang behouden. Zeker ook omdat de buxus een wintergroene haagplant is. De kou doet dus niets af aan de sierlijke vorm waarin je hem snoeit. Het Engelse woord voor vormsnoei (topiary) is ook gebaseerd op het Latijnse woord topiarius. Zo werd de tuinman die zijn fantasie op het snoeien van de buxussen losliet genoemd. De buxus is dus al eeuwenlang geliefd om zijn ideale eigenschappen voor de kunst van de vormsnoei.
Wederopstanding van de buxus
Dat betekent niet dat de buxus altijd onverminderd populair is gebleven. In de Middeleeuwen keek bijna niemand meer naar de plant om en werd hij hooguit functioneel gebruikt om kleine zoogdieren bij gewassen vandaan te houden. Na de Middeleeuwen beleefde de buxus een flinke opleving. In de Renaissance plantten Franse en Italiaanse tuineigenaren de buxus maar wat graag in de tuin om ze in geometrische vormen te laten snoeien. Soms werd er zelfs gekozen voor een complexere vorm, zoals een dier of een gezicht. In dezelfde tijd is ook de reputatie van de buxus als haagplant voor lage hagen ontstaan. Strak gesnoeide buxushagen op beperkte hoogte werden in die tijd heel populair en dat zijn ze vandaag de dag eigenlijk nog steeds.
Toekomst van de buxus
Hoewel de buxus nog altijd een geliefde haagplant is, wordt de toekomst van de buxus toch bedreigd door de buxusmot en de buxusziekte. Lange tijd werd aangenomen dat de buxus onaantastbaar is, maar de laatste tien jaar worden veel Nederlandse buxussen getroffen door deze bedreigingen. De buxus regelmatig controleren op rupsen en donkere plekken is daarom sterk aan te raden. Als de buxus in jouw tuin eenmaal goed getroffen is, is het namelijk lastig om deze ongemakken te bestrijden.